طراحی برنامه مهارت‌های ذهن خوانی و بررسی اثربخشی آن بر بهره همدلی و بهره نظام مندی کودکان دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا

مقدمه: درک و تفسیر حالات ذهنی و روانی دیگران, قابلیت وظرفیت شناختی- اجتماعی مهمی است که ظرفیت تعامل و مهارتهای ارتباطی را متأثر می‌کند و این تأثیر مبتنی بر ابراز احساسات و همدلی با دیگران است، از این رو پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه مهارت‌های ذهن خوانی و تأثیر آن بر بهره همدلی و نظامندی کودکان دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ گرداوری از توع تحقیقات آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل است و از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی می‌باشد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه بهره همدلی و بهره نظامندی کودکان (Auyeung,2009)، استفاده شده است. از بین کل جامعه هدف تعداد 16 کودک با اختلال اتیسم عملکرد بالا به صورت نمونه در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش (8 نفر) و کنترل (8 نفر) به طور تصادفی جایگزین شدند. برنامه مداخله-ای ذهن خوانی (آموزش سه حالت ذهنی) در 14 جلسه 90 دقیقه الی 2 ساعتی برای گروه آزمایش اجرا شد. یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داد که برنامه آموزش ذهن خوانی، بطور معناداری (01/0 > P) موجب افزایش بهره همدلی و کاهش بهره نظامندی در گروه آزمایش شد اما این بهبودی در شرکت کنندگان گروه کنترل که مداخله را دریافت نکرده بودند، دیده نشد. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی برنامه ذهن خوانی بر افزایش بهره همدلی و کاهش بهره نظامندی, بکارگیری این برنامه در مراکز ویژه توانبخشی افراد با اختللال اتیسم توصیه می‌شود. اگرچه کاربست این برنامه مداخله‌ای, نیازمند بررسی‌های بیشتری است.